Οζώδης βρογχοκήλη του θυρεοειδούς
Τι είναι οζώδης βρογχοκήλη; Πώς γίνεται η διάγνωση και πώς αντιμετωπίζεται; Είναι σωστό να λαμβάνουμε αγωγή ακόμα και αν ο θυρεοειδής λειτουργεί φυσιολογικά; Μια ανασκόπηση για τη συχνότερη διαταραχή του θυρεοειδούς αδένα.
Ο θυρεοειδής είναι ένας καφεοειδής-κοκκινωπός και αγγειοβριθής αδένας που βρίσκεται στην πρόσθια κάτω τραχηλική επιφάνεια. Έχει σχήμα «πεταλούδας» και αποτελείται από δυο πλάγιους λοβούς ύψους 5-6 εκ. που ενώνονται με έναν ενδιάμεσο ισθμό (ύψους 12-15 χιλ.).Ο θυρεοειδής ζυγίζει κατά μέσο όρο στους ενήλικες 10-25 γρ. και διογκώνεται στην εγκυμοσύνη αλλά και κατά τη διάρκεια της εμμηνορρυσίας στις γυναίκες.
Το κύριο εκκριτικό προϊόν του θυρεοειδούς είναι η θυροξίνη ή τετραϊωδοθυρονίνη (Τ4) η οποία στη συνέχεια μετατρέπεται σε τριιωδοθυρονίνη (Τ3) που αποτελεί και την ενεργό ορμόνη για τους διάφορους ιστούς. Ο θυρεοειδής μπορεί να παράγει την απαραίτητη ποσότητα ορμονών μόνο όταν υπάρχει επαρκής πρόσληψη Ιωδίου από τον οργανισμό. Η παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών βρίσκεται κάτω από έναν μηχανισμό αρνητικής παλίνδρομης αλληλορύθμισης με τον πρόσθιο λοβό της υπόφυσης που εκκρίνει την θυρεοτρόπο ορμόνη (TSH) και με τον υποθάλαμο που εκκρίνει την TRH- (TSH releasing hormone). Η σύνθεση της TSH αναστέλλεται από πολύ μικρές αυξήσεις των κυκλοφορούντων Τ3 και Τ4 ,ενώ αυξάνεται ακόμη και με πολύ μικρού βαθμού ελάττωση των επιπέδων τους. Η TSH μεταξύ άλλων, έχει διεγερτική δράση σε πολλά γονίδια του θυρεοειδικού κυττάρου που μετέχουν τόσο στην αύξηση όσο και στον πολλαπλασιασμό του με αποτέλεσμα την υπερπλασία και υπερτροφία του θυρεοειδούς αδένα.
Οποιαδήποτε αύξηση των φυσιολογικών διαστάσεων του θυρεοειδούς αδένα ονομάζεται βρογχοκήλη. Όζος θυρεοειδούς ονομάζεται περιοχή εντός του θυρεοειδούς η οποία είναι διακριτή ακτινολογικά από το γύρω θυρεοειδικό παρέγχυμα.
Η επίπτωση της οζώδους βρογχοκήλης επηρεάζεται από την επάρκεια Ιωδίου των διαφόρων περιοχών, το φύλο και την ηλικία –έχει μεγαλύτερη επίπτωση στο γυναικείο φύλο και σε ηλικίες άνω των 60 ετών. Με την ψηλάφηση μπορεί να διαγνωστεί ένα ποσοστό 3-7% των όζων ενώ με το υπερηχογράφημα το ποσοστό ανεβαίνει στο 20-76%, γι αυτό και το υπερηχογράφημα θεωρείται μέθοδος εκλογής για τη διάγνωση των όζων.
- Η πιθανότητα ένας όζος να είναι κακοήθης κυμαίνεται από 5% ως 15%
- Σε παιδιατρικούς πληθυσμούς το ποσοστό φτάνει το 15% με 20%
Πρωτεύουσας σημασίας είναι το ιστορικό και η κλινική εξέταση του ασθενούς. Εφόσον υπάρχει η υποψία οζώδους βρογχοκήλης θα πρέπει να γίνει πλήρης εργαστηριακός και απεικονιστικός έλεγχος. Από το υπερηχογράφημα θυρεοειδούς και με βάση τα υπερηχογραφικά χαρακτηριστικά και τις διαστάσεις των όζων θα προγραμματιστεί παρακέντηση δια λεπτής βελόνης και κυτταρολογική εξέταση,. Έτσι, ένας όζος με διάμετρο άνω του 1 εκ. είναι υποψήφιος για παρακέντηση, πάντα σύμφωνα με την κρίση του ιατρού ενδοκρινολόγου.
Το μεγαλύτερο ποσοστό των όζων χρειάζεται απλή παρακολούθηση με υπερηχογράφημα ανά 6-12 μήνες. Αν ένας όζος αυξηθεί σε διαστάσεις ίσως χρειαστεί επανάληψη της παρακέντησης γιατί η αύξηση του μεγέθους μπορεί μεταξύ άλλων να υποκρύπτει κακοήθεια.
Η χορήγηση θυροξίνης για τη σμίκρυνση των όζων τείνει να εγκαταλειφτεί σύμφωνα με τα νεότερα δεδομένα, γιατί το όφελος για τον ασθενή είναι μικρότερο έναντι των αρνητικών συνεπειών που μπορεί να επιφέρει η υπερδοσολογία θυροξίνης, ειδικά σε ασθενείς άνω των 60 ετών με καρδιολογικά προβλήματα, οστεοπόρωση και άλλα συστηματικά νοσήματα.
Η οζώδης βρογχοκήλη αποτελεί μια συχνή, κατά βάση καλοήθη νόσο, η οποία χρειάζεται παρακολούθηση από ειδικό ενδοκρινολόγο.