Επιπλοκές διαβήτη

Ποιες είναι οι οξείες και χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη;

Ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί μια ύπουλη νόσο. Μπορεί να είναι ασυμπτωματικός για πολλά χρόνια και να τον ανακαλύψουμε τυχαία, όταν εμφανιστούν οι επιπλοκές του.

Μάλιστα, δεν είναι ασύνηθες να διαγιγνώσκεται ένας, επί μακρόν, αρρύθμιστος διαβήτης σε ασθενή που εισάγεται στο νοσοκομείο για έμφραγμα, εγκεφαλικό επεισόδιο ή λοίμωξη.

Οι επιπλοκές του διαβήτη ταξινομούνται σε οξείες και χρόνιες.

Οι οξείες επιπλοκές είναι:

·      Διαβητική κετοξέωση. Πρόκειται για μια επείγουσα κατάσταση, η οποία χαρακτηρίζεται από ελάττωση του pH του αίματος (οξέωση) και αύξηση της συγκέντρωσης των κετονών στο αίμα και στα ούρα. Συμβαίνει κυρίως σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 1. Εκδηλώνεται, συνήθως, με οξεία δύσπνοια, ταχύπνοια, εμέτους, κοιλιακό άλγος, σύγχυση ή ακόμα και απώλεια συνείδησης (κώμα). Τα συμπτώματα δύναται να εμφανισθούν μεμονωμένα. Χρήζει άμεση διακομιδή σε νοσοκομείο για ενδοφλέβια χορήγηση υγρών και ινσουλίνης.

·      Υπερωσμωτικό υπεργλυκαιμικό κώμα. Παρατηρείται σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχουν οι ηλικιωμένοι διαβητικοί, και ειδικά όσοι δεν προσλαμβάνουν καθημερινά αρκετά υγρά.  Επί λοιμώξεως ή άλλου οργανικού stress (για παράδειγμα επί εμφράγματος του μυοκαρδίου ή εγκεφαλικού επεισοδίου) εμφανίζουν λήθαργο ή κώμα, εξαιτίας υπεργλυκαιμίας και αφυδάτωσης. Μη ξεχνάτε ότι η υπεργλυκαιμία προκαλεί διούρηση, επομένως αν δεν αναπληρωθούν τα υγρά θα είναι πιθανό να επέλθει αφυδάτωση.

 

Οι χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη διακρίνονται σε μακροαγγειακές και μικροαγγειακές.

Οι κυριότερες επιπλοκές των μεγάλων αγγείων είναι: 

·      Έμφραγμα του μυοκαρδίου. Ο διαβήτης, η υπέρταση, η υπερλιπιδαιμία και το κάπνισμα αποτελούν ισχυρούς προδιαθεσικούς παράγοντες για καρδιαγγειακά συμβάματα. Σημειώνεται ότι ο διαβητικός ασθενής μπορεί να υποστεί έμφραγμα χωρίς να εκδηλώσει τα κλασικά συμπτώματα, όπως στηθάγχη (πόνου) και αιμωδία (μούδιασμα) του αριστερού άνω άκρου. Η εμφάνιση οξείας δύσπνοιας και η αιφνίδια απορρύθμιση του σακχάρου πρέπει πάντα να εκτιμώνται από το θεράποντα ιατρό.

·      Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Η συμπτωματολογία είναι ίδια με μη διαβητικούς ασθενείς, η πρόγνωση όμως είναι χειρότερη. Περιγράφεται, επί το πλείστον, ως ισχαιμικού τύπου.

·      Περιφερική αποφρακτική αρτηριακή νόσος. Οι ασθενείς παραπονούνται για διαλείπουσα χωλότητα, άλγος δηλαδή στα κάτω άκρα κατά τη βάδιση το οποίο υφίεται με την ανάπαυση. Στο τελικό στάδιο της νόσου χρήζει επέμβαση αγγειακής παράκαμψης ή τοποθέτησης ενδοπρόθεσης (stent).

 

Οι συχνότερες επιπλοκές των μικρών αγγείων είναι: 

·      Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Αποτελεί τη συχνότερη μικροαγγειακή επιπλοκή του διαβήτη. Προσβάλλει τα αγγεία του αμφιβληστροειδούς, προκαλώντας ανευρύσματα, αιμορραγίες, εξιδρώματα και στο τελικό στάδιο νεοαγγείωση, αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς και τύφλωση. Στα αρχικά στάδια ο ασθενής δεν έχει συμπτώματα και οι βλάβες διαπιστώνονται τυχαία στον προληπτικό οφθαλμολογικό έλεγχο.

·      Διαβητική νευροπάθεια. Πρόκειται για βλάβες του κεντρικού ή του αυτόνομου νευρικού συστήματος. Τα συμπτώματα εντοπίζονται συνήθως στα κάτω άκρα. Οι ασθενείς αναφέρουν αιμωδία (αίσθημα μουδιάσματος), μυρμηγκιές (παραισθησίες), καυσαλγία (αίσθημα καύσους), διαταραχή στην αίσθηση του κρύου ή του ζεστού και διαξιφιστικό πόνο.  Ακόμα, μπορεί να εμφανιστεί στυτική δυσλειτουργία, ορθοστατική υπόταση, εμμένουσα ταχυκαρδία και δυσκοιλιότητα.

Η συνύπαρξη νευροπάθειας και αγγειοπάθειας προδιαθέτει στη δημιουργία ανώδυνων ελκών, κατάσταση γνωστή και ως "διαβητικό πόδι".

·      Διαβητική νεφροπάθεια. Ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί την πρώτη αιτία νεφρικής ανεπάρκειας. Διαθέτουμε πλέον ειδικές εξετάσεις αίματος και ούρων που μας επιτρέπουν την έγκαιρη διάγνωση της αρχόμενης διαβητικής νεφροπάθειας.

Η άριστη ρύθμιση του διαβήτη, η στενή παρακολούθηση από διαβητολόγο, ο ετήσιος προληπτικός έλεγχος και η θεραπευτική αντιμετώπιση άλλων παραγόντων κινδύνου, όπως της υπέρτασης και της υπερλιπιδαιμίας, αποτελούν την ασπίδα έναντι της εκδήλωσης επιπλοκών της νόσου.