Σακχαρώδης διαβήτης

Ακρογωνιαίος λίθος στην πρόληψη και αντιμετώπιση του σακχαρώδους διαβήτη είναι η σωστή διατροφή. Ο θεράπων διαβητολόγος καταγράφει τους ανθρωπομετρικούς δείκτες (βάρος, ύψος, ηλικία) του ασθενούς, υπολογίζει τις απαραίτητες θερμίδες για τις καθημερινές του δραστηριότητες, θέτει μαζί με τον ασθενή συγκεκριμένο στόχο για την απώλεια ή διατήρηση του σωματικού βάρους και δημιουργεί κατάλληλο εξατομικευμένο διαιτολόγιο.

Ο διαβητικός ασθενής δεν πρέπει να νιώθει απομονωμένος από το κοινωνικές δραστηριότητες ούτε να νιώθει ότι στερείται το φαγητό. Στο διαιτολόγιο μπορούμε να συμπεριλάβουμε όλες τις τροφές, ακόμα και γλυκά! Πρέπει όμως να υπάρχει ένα μέτρο στην ποσότητα του φαγητού, να γίνει σωστός συνδιασμός των τροφών και να γίνει ορθή κατανομή των γευμάτων.

Συνιστώνται τρία κύρια γεύματα (πρωϊνό, μεσημεριανό, βραδυνό) και τρία ενδιάμεσα snack, ώστε να υπάρχει, κατά τη διάρκεια της ημέρας, κατανομή των προσλαμβανομένων θερμίδων και ομαλή διακύμανση της γλυκόζης και της ινσουλίνης του αίματος.

Οι τροφές της καθημερινής μας διατροφής αποτελούνται από:

·      Υδατάνθρακες: Ζυμαρικά, όσπρια, πατάτες, ψωμί, φρούτα.

·      Πρωτεΐνες: Κρέας, ψάρι, τυρί, αυγό.

·      Λίπος: Κρέας, ψάρι, λάδι, γαλακτοκομικά, ελιές, αυγό, ξηρούς καρπούς.

·      Φυτικές ίνες: Τρόφιμα ολικής αλέσεως, λαχανικά, φρούτα.

·      Αντιοξειδωτικά και βιταμίνες: Λαχανικά, φρούτα, κρέας, γαλακτοκομικά.

Κάθε κύριο γεύμα πρέπει να περιλαμβάνει απαραιτήτως ένα τρόφιμο από κάθε διατροφική ομάδα. Πρέπει να καταναλώσουμε μεγαλύτερη ποσότητα φυτικών ινών, 30-40 γραμμάρια ημερησίως. Ο λόγος είναι ότι δημιουργείται αίσθημα του κορεσμού, δε θέλουμε δηλάδη να φάμε περισσότερο, καθώς επίσης βοηθούν στη φυσιολογική λειτουργία του εντέρου.

Οι υδατάνθρακες πρέπει να περιλαμβάνουν το 45-60% της προσλαμβανομένης ενέργειας, με έμφαση στα τρόφιμα χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη (ολικής αλέσεως). Πρόκειται ουσιαστικά για τροφές που προκαλούν μικρή και σταδιακή αύξηση της γλυκόζης στο αίμα, σε σχέση με τρόφιμα υψηλού γλυκαιμικού δείκτη.

Ένα σύνηθες σφάλμα των ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη είναι να αποφεύγουν τα γεύματα ή να μην καταναλώνουν υδατάνθρακες. Αποτελεί μια λανθασμένη επιλογή καθώς οι υδατάνθρακες είναι πολύ σημαντικοί για την καθημερινή μας ενέργεια, ενώ παράλληλα εν απουσία υδατανθράκων αυξάνεται ο κίνδυνος υπογλυκαιμίας από τη δράση ορισμένων αντιδιαβητικών φαρμάκων.

Οι πρωτεΐνες πρέπει να παρέχουν το 10-20% της καθημερινής μας ενέργειας. Εφόσον υπάρχει νεφροπάθεια πρέπει καθημερινώς να προσλαμβάνουμε 0,8 γραμμάρια ανά κιλό σωματικού βάρους.

Τέλος, το διαιτητικό λίπος δε πρέπει να ξεπερνά το 35% της ολικής ενέργειας. Ο ασθενής προτιμάται να καταναλώνει μονοακόρεστο λίπος, το οποίο βρίσκεται σε αφθονία στο ελαιόλαδο, στους ξηρούς καρπούς και στα ψάρια. Πρέπει να αποφεύγει πολυακόρεστα ή κορεσμένα λίπη, δηλαδή τυποποιημένα τρόφιμα, και φαγητά των fast-food.

Βέβαια, δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι όλα τα λιπαρά τρόφιμα αυξάνουν το σωματικό βάρος καθώς και την κακή χοληστερόλη, η οποία προκαλεί αθηρωμάτωση στα αγγεία μας. Συνιστάται προσοχή στην καθημερινή υπερκατανάλωση ελαιόλαδου, γαλακτοκομικών και άλλων λιπαρών τροφών.

Όσον αφορά το αλκοόλ, επιτρέπεται η κατανάλωση ενός ποτηριού κρασιού ή δυο ποτηριών μπίρας, ημερησίως, εφόσον δεν υπάρχει ηπατοπάθεια. Το αλκοόλ  μας παχαίνει ενώ παράλληλα ενισχύει τα επεισόδια υπογλυκαιμίας, αναστέλλοντας τη γλυκονεογέννεση.

Στην προετοιμασία γλυκισμάτων προτείνεται η χρήση παραγώγων του φυτού Στέβια, τα οποία δύναται επίσης να μαγειρευτούν σε αντίθεση με την ασπαρτάμη. Σημειώνεται ότι δε συνιστάται η κατανάλωση φρουκτόζης, επειδή έχει την ίδια θερμιδιική απόδοση με τη ζάχαρη ενώ μπορεί να αυξήσει τα τριγλυκερίδια και το ουρικό οξύ του αίματος.

Για την πρόληψη του διαβήτη συνιστάται:

·      Μείωση των προσλαμβανόμενων θερμίδων σε άτομα υπέρβαρα ή παχύσαρκα, ώστε να μειωθεί το σωματικό βάρος κατά τουλάχιστον 5% στο επομενο εξάμηνο.

·      Μείωση του κεκορεσμένου λίπους σε <10% της ημερήσιας πρόσληψης.

·      Μείωση του ολικού λίπους σε <30% της ημερήσιας πρόσληψης.

·      Κατανάλωση τουλάχιστον 25-35 γραμμαρίων φυτικών ινών.

Δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η σωστή διατροφή πρέπει να συνοδεύεται από την κατάλληλη αερόβια άσκηση για να πετύχουμε απώλεια βάρους, ρύθμιση του διαβήτη και ευεξία!